เนื้อหาบทเรียนชีววิทยาที่เราต้องเรียน

เนื้อหาบทเรียนชีววิทยาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.4,ม.5,ม.6)

บทเรียนชีววิทยา ม.4,ม.5 และ ม.6 จัดทำเพื่อประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียนของนักเรียน และเนื้อหาชีววิทยาในหน้า Web บางเนื้อหาได้มาจากการสืบค้นใน Internet ที่เผยแพร่ โดยได้นำมาปรับปรุงให้เหมาะสมกับบริบทในวิชาชีววิทยาเพื่อให้นักเรียนสามารถเรียนรู้บน web โดยสามารถศึกษาด้วยตนเองตามความสนใจเพื่อพัฒนาตนเองในความรู้เกี่ยวกับชีววิทยามัธยมศึกษาตอนปลาย ทั้งระดับชั้นม.4,ม.5 และ ม.6 ให้ดียิ่งขึ้นต่อไป

บทเรียนชีววิทยา ม.4 เทอม 1

หน่วยที่ 1 ความรู้พื้นฐานทางชีววิทยา

บทที่ 1 ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

1.1 สิ่งมีชีวิตคืออะไร
— 1.1.1 สิ่งมีชีวิตมีการสืบพันธุ์
— 1.1.2 สิ่งมีชีวิตต้องการสารอาหารและพลังงาน
— 1.1.3 สิ่งมีชีวิตมีการเจริญเติบโต มีอายุขัยและขนาดจำกัด
— 1.1.4 สิ่งมีชีวิตมีการตอบสนองต่อสิ่งเร้า
— 1.1.5 สิ่งมีชีวิตมีการรักษาดุลยภาพของร่างกาย
— 1.1.6 สิ่งมีชีวิตมีลักษณะจำเพาะ
— 1.1.7 สิ่งมีชีวิตมีการจัดระบบ
1.2 ชีววิทยาคืออะไร
1.3 ชีววิทยากับการดำ รงชีวิต
1.4 ชีวจริยธรรม

บทที่ 2 การศึกษาชีววิทยา

2.1 การศึกษาชีววิทยา
— 2.1.1 การตั้งสมมติฐาน
— 2.1.2 การตรวจสอบสมมติฐาน
— 2.1.3 การเก็บรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล
— 2.1.4 การสรุปผลการทดลอง
2.2 กล้องจุลทรรศน์
— กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง
— กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน

บทที่ 3 เคมีที่เป็นพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต

3.1 สารอนินทรีย์
— 3.1.1 นํ้า
— 3.1.2 แร่ธาตุ
3.2 สารอินทรีย์
— 3.2.1 คาร์โบไฮเดรต
— 3.2.2 โปรตีน
— 3.2.3 ลิพิด
— 3.2.4 กรดนิวคลีอิก
— 3.2.5 วิตามิน
3.3 ปฏิกิริยาเคมีในเซลล์ของสิ่งมีชีวิต

บทที่ 4 เซลล์ของสิ่งมีชีวิต

4.1 เซลล์ของสิ่งมีชีวิต
4.2 โครงสร้างของเซลล์ที่ศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
— 4.2.1 นิวเคลียส
— 4.2.2 ไซโทพลาซึม
— 4.2.3 ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์
4.3 การรักษาดุลยภาพของเซลล์
— 4.3.1 การลำเลียงสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์
— 4.3.2 การลำเลียงสารโดยไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์
4.4 การสื่อสารระหว่างเซลล์
4.5 การแบ่งเซลล์
— 4.5.1 การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส
— 4.5.2 การแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส
4.6 การเปลี่ยนสภาพของเซลล์และการชราภาพของเซลล์
4.7 เนื้อเยื่อ อวัยวะและระบบของร่างกาย

หน่วยที่ 2 การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์และสัตว์

บทที่ 5 ระบบย่อยอาหารและการสลายสารอาหารเพื่อให้ได้พลังงาน

5.1 อาหารและการย่อยอาหาร
— 5.1.1 การย่อยอาหารของจุลินทรีย์
— 5.1.2 การย่อยอาหารของสัตว์
— 5.1.3 การย่อยอาหารของคน
5.2 การสลายสารอาหารระดับเซลล์
— 5.2.1 การสลายโมเลกุลของสารอาหารแบบใช้ออกซิเจน
— 5.2.2 การสลายโมเลกุลของสารอาหารแบบไม่ใช้ออกซิเจน

บทเรียนชีววิทยา ม.4 เทอม 2

บทที่ 6 การรักษาดุลยภาพในร่างกาย

6.1 ระบบหายใจกับการรักษาดุลยภาพของร่างกาย
— 6.1.1 โครงสร้างที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนแก๊สของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวและของสัตว์
— 6.1.2 โครงสร้างที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนแก๊สของคน
6.2 ระบบขับถ่ายกับการรักษาดุลยภาพของร่างกาย
— 6.2.1 การขับถ่ายของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
— 6.2.2 การขับถ่ายของสัตว์
— 6.2.3 การขับถ่ายของคน
6.3 ระบบหมุนเวียนเลือด ระบบนํ้าเหลืองกับการรักษาดุลยภาพของร่างกาย
— 6.3.1 การลำ เลียงสารในร่างกายของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวและของสัตว์
— 6.3.2 การลำ เลียงสารในร่างกายของคน
— 6.3.3 ระบบนํ้าเหลือง

หน่วยที่ 3 การประสานงานในร่างกายและการสืบพันธุ์ของมนุษย์และสัตว์

บทที่ 7 การเคลื่อนที่ของสิ่งมีชีวิต

7.1 การเคลื่อนที่ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
7.2 การเคลื่อนที่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
7.3 การเคลื่อนที่ของสัตว์มีกระดูกสันหลัง

บทที่ 8 การรับรู้และการตอบสนอง

8.1 การรับรู้และการตอบสนอง
8.2 การตอบสนองของสิ่งมีชีวิตชั้นตํ่าและสัตว์มีกระดูกสันหลังชั้นตํ่าบางชนิด
8.3 เซลล์ประสาท
8.4 การทำ งานของเซลล์ประสาท
8.5 โครงสร้างของเซลล์ประสาท
8.6 การทำ งานของระบบประสาทสั่งการ
8.7 อวัยวะรับความรู้สึก

บทที่ 9 ระบบต่อมไร้ท่อ

9.1 ต่อมไร้ท่อ
9.2 ฮอร์โมนจากต่อมไร้ท่อและอวัยวะที่สำ คัญ
9.3 การควบคุมการสร้างและหลั่งฮอร์โมน
9.4 ฟีโรโมน

บทที่ 10พฤติกรรมของสัตว์

10.1 กลไกการเกิดพฤติกรรมของสัตว์
10.2 ประเภทพฤติกรรมของสัตว์
10.3 ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมกับการตอบสนองของระบบประสาท
10.4 การสื่อสารระหว่างสัตว์

บทที่ 11การสืบพันธุ์และการเจริญเติบโต

11.1 การสืบพันธุ์
11.2 การเจริญเติบโตของสัตว์

บทเรียนชีววิทยา ม.5 เทอม 1

หน่วยที่ 4 การดำ รงชีวิตของพืช

บทที่ 12 โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก

12.1 โครงสร้างและหน้าที่ของราก
— 12.1.1 โครงสร้างและการเจริญเติบโตของราก
— 12.1.2 เนื้อเยื่อบริเวณปลายยอด
12.2 โครงสร้างภายในของลำ ต้นพืช
— 12.2.1 หน้าที่และชนิดของลำ ต้น
12.3 โครงสร้างและหน้าที่ของใบ
— 12.3.1 โครงสร้างภายนอกของใบ
— 12.3.2 โครงสร้างภายในของใบ
— 12.3.3 หน้าที่ของใบ
12.4 การคายนํ้าของพืช
— 12.4.1 ปากใบและการคายนํ้าของพืช
— 12.4.2 ปัจจัยที่มีผลต่อการคายนํ้า
12.5 การลำ เลียงนํ้าของพืช
12.6 การลำ เลียงธาตุอาหารของพืช
— 12.7.1 การเคลื่อนย้ายสารอาหารในพืช
— 12.7.2 กระบวนการลำ เลียงสารอาหาร

บทที่ 13 การสังเคราะห์ด้วยแสง

13.1 การค้นคว้าที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง
13.2 กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง
— 13.2.1 โครงสร้างของคลอโรพลาสต์
— 13.2.2 สารสีในปฏิกิริยาแสง
13.3 โฟโตเรสไพเรชัน
13.4 กลไกการเพิ่มความเข้นข้นของ CO2 ในพืช C4
— 13.4.1 โครงสร้างของใบที่จำ เป็นต่อการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์
— 13.4.2 วัฏจักรคาร์บอนของพืช C4
13.5 กลไกการเพิ่มความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ของพืชซีเอเอ็ม (CAM)
13.6 ปัจจัยบางประการที่มีผลต่ออัตราการสังเคราะห์ด้วยแสง
— 13.6.2 คาร์บอนไดออกไซด์
— 13.6.4 อายุใบ
— 13.6.5 ปริมาณนํ้าที่พืชได้รับ
— 13.6.6 ธาตุอาหาร
13.7 การปรับตัวของพืชเพื่อรับแสง

บทที่ 14 การสืบพันธุ์ของพืชดอก

14.1 การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศของพืชดอก
— 14.1.1 การสร้างเซลล์สืบพันธุ์ของพืชดอก
— 14.1.2 การเกิดเมล็ด
— 14.1.3 ส่วนประกอบของเมล็ด
— 14.1.4 การพักตัวของเมล็ด
14.2 การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศของพืชดอกและการขยายพันธุ์พืช
14.3 การวัดการเจริญเติบโตของพืช

บทที่ 15 การตอบสนองของพืช

15.1 สารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช
15.2 การตอบสนองของพืชต่อสิ่งแวดล้อม

บทเรียนชีววิทยา ม.5 เทอม 2

หน่วยที่ 5 พันธุศาสตร์

บทที่ 16 การค้นพบกฏการถ่ายทอดทางพันธุกรรม

16.1 การศึกษาพันธุกรรมของเมนเดล
16.2 กฎแห่งการแยกตัว
16.3 กฎแห่งการรวมกลุ่มอย่างอิสระ
16.4 การทดสอบจีโนไทป์
16.5 ลักษณะทางพันธุกรรมที่นอกเหนือจากกฎของเมนเดล
— 16.5.1 ลักษณะเด่นไม่สมบูรณ์
— 16.5.2 การข่มร่วมกัน
— 16.5.3 มัลติเปิลอัลลีล
— 16.5.4 มัลติเปิลยีน
— 16.5.5 ยีนในโครโมโซมเพศ
— 16.5.6 ยีนในโครโมโซมเดียวกัน
— 16.5.7 อิทธิพลของเพศต่อการแสดงออกของยีน
— 16.5.8 พันธุกรรมจำ กัดเพศ

บทที่ 17 ยีนและโครโมโซม

17.1 การค้นพบสารพันธุกรรม
17.2 ยีนอยู่ที่ไหน
— 17.2.1 การค้นพบบทบาทของโครโมโซม
— 17.2.2 รูปร่าง ลักษณะ และจำ นวนโครโมโซม
— 17.2.3 ส่วนประกอบของโครโมโซม
17.3 จีโนม
17.4 ส่วนประกอบทางเคมีของ DNA
17.5 โครงสร้างของ DNA
17.6 สมบัติของสารพันธุกรรม
— 17.6.1 การจำ ลองตัวของ DNA
— 17.6.2 DNA ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมได้อย่างไร
17.7 มิวเทชัน

บทที่ 18 พันธุศาสตร์และเทคโนโลยีชีวภาพ

18.1 ความเป็นมาของพันธุวิศวกรรม
18.2 พันธุวิศวกรรมกับการประยุกต์ใช้ประโยชน์
18.3 พันธุศาสตร์กับการประยุกต์ใช้ประโยชน์ต่อมนุษย์

หน่วยที่ 6 วิวัฒนาการ

บทที่ 19 วิวัฒนาการ

19.1 หลักฐานที่บ่งบอกถึงวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต
— 19.1.1 หลักฐานจากซากดึกดำ บรรพ์ของสิ่งมีชีวิต
— 19.1.2 หลักฐานจากกายวิภาคเปรียบเทียบของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด
— 19.1.3 คัพภะวิทยาเปรียบเทียบ
— 19.1.4 หลักฐานด้านชีววิทยาระดับโมเลกุล
— 19.1.5 หลักฐานทางชีวภูมิศาสตร์
19.2 แนวความคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต
— 19.2.1 แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของลามาร์ก
— 19.2.2 แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการโดยการคัดเลือกโดยธรรมชาติของดาร์วิน
— 19.2.3 แนวคิดเกี่ยวกับหลักวิวัฒนาการยุคใหม่
19.3 พันธุศาสตร์ประชากร
— 19.3.1 ทฤษฎีของฮาร์ดี-ไวน์เวิร์ก
— 19.3.2 สมดุลของฮาร์ดี-ไวน์เวิร์ก
— 19.3.3 ทฤษฎีของฮาร์ดี-ไวน์เวิร์กกับโรคทางพันธุกรรม
19.4 ปัจจัยที่ทำ ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีล
19.5 กำเนิดของสปีชีส์
— 19.5.1 ความหมายของสปีชีส์
— 19.5.2 การเกิดสปีชีส์ใหม่
19.6 วิวัฒนาการกับความหลากหลายทางชีวภาพ

บทเรียนชีววิทยา ม.6 เทอม 1

หน่วยที่ 7 ความหลากหลายทางชีวภาพ

บทที่ 20 ความหลากหลายทางชีวภาพ

20.1 ความหลากลายทางชีวภาพ
— 20.1.1 ความหลากหลายทางพันธุกรรม
— 20.1.2 ความหลากหลายของสปีชีส์
— 20.1.3 ความหลากหลายของระบบนิเวศ
20.2 การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพ
20.3 การจัดหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิต
20.4 ชื่อของสิ่งมีชีวิต
20.5 การระบุชนิดของสิ่งมีชีวิต
20.6 กำเนิดของชีวิต
20.7 อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต
20.8 อาณาจักรแบคทีเรีย
— 20.8.1 โครงสร้างและรูปร่างของแบคทีเรีย
— 20.8.2 การดำ รงชีวิตของแบคทีเรีย
— 20.8.3 การจัดจำ แนกแบคทีเรีย
20.9 อาณาจักรโพรทิสตา
— 20.9.1 กำ เนิดของยูคาริโอต
— 20.9.2 ความหลากหลายของโพรทิสต์
20.10 อาณาจักรพืช
— 20.10.1 กำ เนิดของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช
— 20.10.2 ลักษณะของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช
20.10.3 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช
20.11 อาณาจักรฟังไจ
— 20.11.1 วิวัฒนาการของฟังไจ
— 20.11.2 ลักษณะและโครงสร้างของฟังไจ
— 20.11.3 วัฎจักรชีวิตและการสืบพันธุ์ของฟังไจ
— 20.11.4 ความหลากหลายของฟังไจ
20.12 อาณาจักรสัตว์
— 20.12.1 กำเนิดของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว์
— 20.12.2 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตอาณาจักรสัตว์
20.13 วิวัฒนาการของมนุษย์
20.14 ความหลากหลายทางชีวภาพในประเทศไทย

หน่วยที่ 8 นิเวศวิทยา

บทที่ 21 ระบบนิเวศ

21.1 ความหลากหลายของระบบนิเวศ
— 21.1.1 การศึกษาระบบนิเวศ
— 21.1.2 ระบบนิเวศแบบต่าง ๆ
— 21.1.3 ไบโอม
21.2 ความสัมพันธ์ในระบบนิเวศ
— 21.2.1 ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสภาวะแวดล้อมทางกายภาพ
— 21.2.2 ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสภาวะแวดล้อมทางชีวภาพ
21.3 การถ่ายทอดพลังงานและการหมุนเวียนวัฏจักรสารในระบบนิเวศ
— 21.3.1 การถ่ายทอดพลังงานในสิ่งมีชีวิต
— 21.3.2 วัฏจักรสารในระบบนิเวศ
21.4 การเปลี่ยนแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ

บทที่ 22 ประชากร

22.1 ความหนาแน่นและการแพร่กระจายของประชากร
— 22.1.1 ความหนาแน่นของประชากร
— 22.1.2 การแพร่กระจายของประชากร
22.2 ขนาดของประชากร
22.3 แบบแผนการเจริญเติบโตของประชากร
— 22.3.1 การเติบโตแบบเอ็กโพเนนเชียล
— 22.3.2 การเติบโตแบบลอจิสติก
22.4 แบบแผนการมีชีวิตอยู่รอดของประชากร
22.5 ประชากรมนุษย์
— 22.5.1 การเจริญเติบโตของประชากรมนุษย์

— 22.5.2 โครงสร้างอายุประชากรมนุษย์

บทที่ 23 มนุษย์กับความยั่งยืนของสิ่งแวดล้อม

23.1 มนุษย์กับทรัพยากรธรรมชาติ
— 23.1.1 ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ
— 23.1.2 การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ ปัญหาและการจัดการ
23.2 หลักการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
— การใช้แบบยั่งยืน
— การเก็บกัก
— การรักษาซ่อมแซม
— การฟื้นฟู
— การสงวน
— การพัฒนาที่ยั่งยืน